เหตุใดรัสเซียจึงสูญเสียรถถัง T-80 จำนวนมากในสงครามเชชเนีย ?

สงครามเชชเนียคือตราบาปติดตัวรถถัง T-80 ซึ่งยังไม่มีโอกาสแก้ไข พิสูจน์ตัวเองมาจนถึงปัจจุบัน รถถัง T-80 เคยเป็นรถถังหลักที่ดีที่สุดของสหภาพโซเวียตและรัสเซีย เป็นรถถังรุ่นแรกของโลกที่ใช้เครื่องยนต์แก๊สเทอร์ไบน์ ก่อนหน้ารถถัง M1 Abrams ของสหรัฐฯเสียอีก (รถถัง T-80 เข้าประจำการในปี 1976 ส่วนรถถัง M1 Abrams เข้าประจำการในปี 1980) แต่รถถังรุ่นนี้กลับถูกทำลายเป็นจำนวนมากในสงครามเชชเนีย หลังจากนั้นด้วยข้อจำกัดด้านงบประมาณ ส่งผลให้รัสเซียเลือกไปต่อกับรถถัง T-72 พัฒนาต่อยอดเป็นรถถัง T-90 ทิ้งรถถัง T-80 ไว้กลางทาง ไม่มีโอกาสแก้ภาพลักษณ์จากสงครามเชชเนียแต่อย่างใด

เหตุใดรัสเซียจึงสูญเสียรถถัง T-80 จำนวนมากในสงครามเชชเนีย ?

การที่ยุทโธปกรณ์รุ่นใดรุ่นหนึ่งเกิดความสูญเสียจำนวนมากในสนามรบ ย่อมส่งผลต่อความเชื่อมั่นในประสิทธิภาพของยุทโธปกรณ์นั้น แต่ในกรณีของรถถัง T-80 ในสงครามเชชเนีย ปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดความสูญเสียไม่ใช่ประสิทธิภาพของรถถัง แต่เป็นยุทธวิธีและขีดความสามารถของกำลังพลทั้งสองฝ่าย

สงครามเชชเนียครั้งแรกเกิดขึ้นหลังสหภาพโซเวียตพึ่งล่มสลายไม่นาน รัสเซียประสบปัญหามากมาย รวมถึงปัญหาภายในกองทัพด้วย ทหารได้รับการฝึกไม่เพียงพอ ขวัญกำลังใจตกต่ำ มีการคอร์รัปชันนำยุทโธปกรณ์ไปขายในตลาดมืด ตรงกันข้ามกับกองกำลังเชเชนที่รบเพื่อดินแดนของตัวเอง แถมบางส่วนยังเป็นอดีตทหารในกองทัพโซเวียต รู้จุดอ่อน จุดแข็งของอาวุธยุทโธปกรณ์และยุทธวิธีของกองทัพรัสเซียเป็นอย่างดี

ปัญหาดังกล่าวถูกซ้ำเติมด้วยการใช้ยุทธวิธีที่ผิดพลาด เมื่อเชชเนียประกาศเอกราช แล้วประธานาธิบดีบอริส เยลต์ซินของรัสเซียออกคำสั่งให้ใช้กำลังเข้าปราบปราม รัสเซียเคลื่อนขบวนยานเกราะรวมถึงรถถัง T-80B และ T-80BV เข้าไปในกรุงกรอสนีย์ ของเชชเนีย โดยไม่มีทหารราบคุ้มกัน ทหารที่โดยสารไปในรถรบทหารราบ BMP ก็ขาดประสบการณ์ในการรบในเมือง ไม่ค่อยกล้าลงจากรถเข้าไปเคลียร์อาคาร ส่งผลให้กองกำลังเชเชนอาศัยข้อได้เปรียบตรงนี้ระดมยิงจรวดต่อต้านรถถัง RPG-7V และ RPG-18 จากบนอาคารสูงหรือชั้นใต้ดินใส่ยานเกราะของรัสเซียซึ่งฝั่งเชเชนรู้จุดอ่อนเป็นอย่างดี โดยที่รถถังรัสเซียไม่สามารถตอบโต้ได้ เพราะปืนใหญ่รถถังมีมุมก้ม มุมเงยจำกัด ส่งผลให้ยานเกราะของรัสเซียรวมถึงรถถัง T-80 ถูกทำลายเป็นจำนวนมาก

จะเห็นได้ว่าปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดความสูญเสียของรถถัง T-80 ในสงครามเชชเนีย เกิดจากการใช้ยุทธวิธีที่ผิดพลาด ไม่ใช่เรื่องประสิทธิภาพของรถถัง ต่อให้เลือกใช้งานรถถังรุ่นอื่นเช่น M1 Abrams, Leopard 2 ฯลฯ ถ้าใช้ยุทธวิธีที่ผิดพลาดแบบเดียวกัน รถถังจำนวนมากก็คงถูกทำลายไม่ต่างกัน น่าเสียดายที่หลังจากนั้นรัสเซียเลือกไปต่อกับรถถัง T-72 และรถถัง T-90 ส่งผลให้สงครามเชชเนียเป็นตราบาปติดตัวรถถัง T-80 ไม่มีโอกาสแก้ตัวมาจนถึงปัจจุบัน

สวัสดี

10.05.2020